Projecten

Op een ondertussen gesaneerde, historisch vervuilde stortplaats ten zuiden van de stad realiseert sogent - in samenwerking met verschillende publieke en private partners - het bedrijvenpark ‘Eiland Zwijnaarde’. Er komt ruimte voor bedrijven die zich specialiseren in kenniseconomie, transport, logistiek en watergebonden distributie. De totale uitgeefbare oppervlakte van het gebied bedraagt ongeveer 35 hectare. Het terrein wordt op een duurzame en kwalitatieve manier ingericht en wordt gerealiseerd met steun van de Vlaamse Regering. De uitgifte van het bedrijventerrein is gestart in 2016.

Strategisch gelegen

Het bedrijvenpark is strategisch gelegen nabij de verkeerswisselaar van E40 en E17 en heeft een directe aansluiting op R4. Het gebied wordt begrensd en ontsloten door de Ringvaart in het noorden, de Boven-Schelde in het westen en de Tijarm in het oosten en zuiden. De E40 doorkruist het terrein en verdeelt het op die manier in een noordelijk en zuidelijk gedeelte.

Broodnodige sanering

In het zuidelijk deel van het bedrijvenpark, vonden gedurende meerdere tientallen jaren verschillende industriële activiteiten plaats. De grootste vervuiling ontstond door de productie van viscosevezels, waarvan het restproduct op een deel van het Eiland Zwijnaarde werd gestockeerd. Alvorens deze site aan een tweede leven kon beginnen, moest de vervuilde grond eerst gesaneerd worden.

In 1997 werd de cvba Fasiver opgericht door verschillende publieke en private partners. Fasiver stond zowel in voor de sanering van de gronden, als voor de ophoging van de zuidelijke terreinen met het behandeld baggerslib, tot op het niveau van de E40. De sanering, inclusief de grondwatersanering, werd afgerond in 2015.

Projectstructuur op maat

Sinds de start van de sanering in de jaren ’90 werden heel wat publieke en private partners betrokken. Naargelang de vraag of noodzaak werd de projectstructuur op maat aangepast:

• In 1997 werd de cvba Fasiver opgericht voor de sanering van de vervuilde grond én de ophoging van de zuidelijke terreinen. De cvba Fasiver is onder de naam Agroviro nv nog steeds actief op het terrein voor de aanleg van de zichtheuvel op het zuidelijk gedeelte;
• In 2009 werd de nv Eiland Zwijnaarde opgericht door sogent, POM Oost-Vlaanderen en Alinso Group nv met als doelstelling het bouwrijp maken en het commercialiseren van de gronden in eigendom van deze partijen;
• Sinds 2010 stimuleert en faciliteert de Vlaamse Regering de herontwikkeling van dit verlaten terrein (“brownfield”) door het afsluiten van een browfnieldconvenant met de nv Eiland Zwijnaarde, Waterwegen en Zeekanaal nv en de cvba Fasiver;
• In 2011 werd de nv Eiland Zwijnaarde uitgebreid met de Vlaamse Investeringsmaatschappij PMV die zo haar missie ‘het realiseren van economische groei op gesaneerde en herbestemde gronden’ realiseert;
• In 2012 hebben de nv Eiland Zwijnaarde en Waterwegen en Zeekanaal nv onderling gronden geruild om over meer homogene percelen te kunnen beschikken. Zij stemmen met elkaar af in een stuurgroep;
• In 2014 trad de Universiteit Gent in alliantie met de nv Eiland Zwijnaarde en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Dankzij deze samenwerking werden de UGent en het VIB bevoorrechte partners voor de ontwikkeling en de commercialisatie van de zones die voorbestemd zijn voor onderzoek en ontwikkeling op het bedrijvenpark.

Een slim logistiek park

Eind 2005 werd de herbestemming van dit gebied vastgelegd in het gewestelijk Ruimtelijk UitvoeringsPlan (RUP) als regionaal bedrijventerrein met veel aandacht voor natuur en groen. Op datzelfde moment werd door de partners een intentieovereenkomst ondertekend om samen de ontwikkeling van dit bedrijvenpark verder te onderzoeken. Het inrichtingsplan dat in 2007 werd goedgekeurd, is het resultaat van deze samenwerking. Dat inrichtingsplan diende de jaren nadien ook als basis voor het project-MER (MilieuEffectenRapport) in 2010 en voor het MOBER (MobiliteitsEffectenRapport) in 2014.

Het inrichtingsplan voor Eiland Zwijnaarde bestemt ongeveer 18 hectare voor gemengde bedrijvigheid, 14 hectare wordt ingericht voor kennisbedrijven en 3 hectare als flexibele zone die volgens de evolutie van de markt ingevuld kan worden.

Ondertussen wordt naar het project Eiland Zwijnaarde ook wel eens verwezen als onderdeel van ‘Tech Lane Ghent’. Onder die noemer wordt nog onderscheid gemaakt tussen de kenniszone en de logistieke zone. De kenniszone van Eiland Zwijnaarde wordt samen met het bestaande Technologiepark Ardoyen internationaal gepositioneerd onder de naam ‘Tech Lane Ghent Science Park’. De logistieke zone in het bedrijvenpark krijgt de naam ‘Tech Lane Ghent Logistics’.

Hoge ambities op vlak van duurzaamheid

Naast de economische bedrijvigheid, hechten de partners van Eiland Zwijnaarde ook veel belang aan een duurzame ontwikkeling van het bedrijvenpark. Ecologisch bouwen, een duurzame mobiliteitsstrategie en veel groenvoorzieningen zijn de speerpunten van die ambitie.

Het inrichtingsplan vertrekt vanuit een efficiënt ruimtegebruik en zoekt naar mogelijkheden om de toekomstige bedrijven op een CO2-neutrale manier te laten werken.

De gemengde bedrijven worden zodanig ingeplant dat er een maximaal transport van goederen via het water kan gebeuren. Het gebied wordt optimaal toegankelijk via een aantakking op de doorgetrokken R4 en twee doorgangen, waarvan één nieuwe onder de E40 en via het water.

Op het zuidelijk gedeelte komt een landschapsheuvel die op termijn voor iedereen toegankelijk zal zijn. Er komen ook een natuurlijk ingerichte oeverstrook en groencorridors.

De nv Eiland Zwijnaarde en Waterwegen en Zeekanaal nv willen met deze ambities gezamenlijk het niveau ‘excellent’ van het duurzaamheidslabel ‘BREEAM Communities’ behalen.

Er zijn ook concrete plannen om op het terrein van Eiland Zwijnaarde een windturbine te plaatsen. De Stad Gent wil burgers laten delen in de opbrengst van die windtrurbine, die zal deel uitmaken van een cluster van drie windmolens aan de kruising van de E40 en E17. Als het project groen licht krijgt, staan de windmolens in voor het verbruik van zo'n 8.000 gezinnen.

Infrastructuurwerken

Infrastructuurwerken vormen een belangrijk onderdeel van de realisatie van het bedrijvenpark. Een goede ontsluiting is een absolute noodzaak voor de bedrijven die er zich zullen vestigen.

Het bedrijvenpark heeft sinds 2014 een rechtstreekse op- en afrit op de Gentse ringweg R4. Oostende, Brussel, Lille en Antwerpen bevinden zich daardoor op minder dan 1 uur rijden. De realisatie van de R4 is een project van de Vlaamse overheid (agentschap Wegen en Verkeer AWV) dat in 2014 werd beëindigd. De Vlaamse overheid zal voor de ontsluiting van het Eiland (vermoedelijk in 2017-2018) ook nog een onderdoorgang onder E40, kant Tijarm, realiseren.

De ophoging van het terrein ten zuiden van de E40 (initiatiefnemer Fasiver cvba) is in 2015 afgerond; de ophoging en nivellering van het terrein ten noorden van de E40 (initiatiefnemer Waterwegen en Zeekanaal NV) is lopende en zal normaal gezien in 2016 klaar zijn.

De inrichting van de natuurlijke oeverstrook is in 2016 voor het gedeelte ten noorden van de E40 opgestart door Waterwegen en Zeekanaal NV en zal aansluitend voor het gedeelte ten zuiden van de E40 in 2017 ingericht worden door nv Eiland Zwijnaarde vanaf 2017.

De aanleg van de interne infrastructuur (wegen, grachten, groen en nutsleidingen) is in 2015 vergund en werd gezamenlijk gerealiseerd door nv Eiland Zwijnaarde en Waterwegen en Zeekanaal NV vanaf 2016. Naar aanleiding van de oplevering van de infrastructuurwerken, werd Eiland Zwijnaarde feestelijke geopend op 24 september 2019.

De aanleg van de landschapsheuvel is door Agroviro NV opgestart en zal vermoedelijk rond 2022 beëindigd zijn.