De Kleine Sikkel is het imposante gebouw op de hoek van de Nederpolder en de Biezekapelstraat. In de 14de eeuw was het de patriciërswoning voor de familie Van der Zickelen (vandaar de naam). Van deze vroegste periode getuigt enkel nog de 13de-eeuwse overwelfde kelder op Romaanse zuilen.
In de 19de eeuw werd de voorgevel bepleisterd, witgeschilderd en omgevormd tot een typische lijstgevel. Een restauratie in 1912 bracht de gevel tot haar huidig, geromantiseerd middeleeuws uitzicht: een brede schermgevel met kantelen, opgetrokken uit Doornikse kalksteen, typisch voor de eerste stenen woonhuizen in de stad.
Sinds 1943 is de Kleine Sikkel beschermd als monument omwille van de historische, archeologische en artistieke waarde.
In een recenter verleden was het gebouw achtereenvolgens de uitvalsbasis van enkele stadsdiensten, het stadsontwikkelingsbedrijf en de afdeling Pop en Jazz van de Hogeschool Gent. In september 2018 verhuisde de muziekopleiding naar de nieuwe muziekcampus in de Paddenhoek. Daardoor kwam de Kleine Sikkel leeg te staan en kan sogent beginnen met de restauratie.
De Kleine Sikkel bestaat momenteel nog uit een beschermd hoofdvolume en een inferieure achterbouw. Een groene poort in de Biezenkapelstraat geeft toegang tot een derde deel: een oud steegje dat in de loop der jaren werd volgebouwd.
Het hoofdvolume is historisch waardevol en wordt gerestaureerd met respect voor het verleden en in overleg met de Diensten Monumentenzorg en Archeologie van de Stad Gent en het agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid. In het hoofdvolume worden recente toevoegingen (zoals tussenwanden, inbouwkasten en verlaagde plafonds) en bestaande technieken (zoals oude leidingen en technische installaties) verwijderd. Het buitenschrijnwerk wordt vernieuwd en het dak wordt volledig gerestaureerd. Het hoofdvolume wordt daarna voorzien van nieuwe technieken, zodat het dienst kan doen als modern kantoor. De gevel in de Biezekapelstraat zal opnieuw stevig verankerd worden in de structuur van het gebouw, zodat er na de werken geen schoring meer nodig zal zijn.
De bestaande aanbouw heeft geen historische waarde. Dit deel wordt volledig gesloopt, waarna er archeologisch onderzoek op de vrijgekomen oppervlakte zal worden uitgevoerd. Daarna wordt hier een nieuwbouw opgetrokken, waarin ondersteunende functies en technieken voor de kantoren ondergebracht kunnen worden. Concreet gaat het om een cafetaria, een fietsenberging en een technische ruimte. De nieuwbouw krijgt ook een kleine binnentuin, een groendak en een dakterras met uitzicht op Sint-Baafs en de Achtersikkel. De ingrepen maken de historische achtergevel opnieuw zichtbaar en brengen lucht en (zon)licht in het binnengebied.
De hoofdingang wordt verplaatst naar de Biezekapelstraat, van hier uit zal de imposante 13de-eeuwse kelder rechtstreeks toegankelijk gemaakt worden. Wat herleid was tot stookkelder en bergruimte zal opnieuw zichtbaar worden en wordt ingeschakeld in de nieuwe werking.
Het volgebouwde steegje in de Biezekapelstraat zal op termijn terug opengesteld worden als voetgangersstraatje. In functie daarvan moet de huidige bebouwing gesloopt worden. Om de restauratie van de Kleine Sikkel te kunnen uitvoeren (en de nodige werfinrichting te kunnen organiseren) zal sogent alvast het deel van het straatje dat grenst aan de bestaande achterbouw slopen. De rest van het straatje zal later ook vrijgemaakt worden.
De Kleine Sikkel zal na de renovatie een nieuwe uitvalsbasis bieden aan verschillende culturele organisaties die momenteel elders in de stad zijn ondergebracht. Zo zullen onder andere de organisaties die momenteel in de 'Berg van Barmhartigheid' (het voormalige Stadsarchief in de Abrahamstraat) gehuisvest zijn (onder andere het Forum voor Amateurkunsten), de mogelijkheid krijgen om te verhuizen naar de Kleine Sikkel.
Aan de slag
In het voorjaar van 2017 stelde sogent VOLT architecten uit Gent aan om het ontwerp voor de restauratie op te maken. Ondertussen werd ook de omgevingsvergunning voor dit project verleend. Bouwbedrijf Mevaco uit Aalter werd aangesteld als aannemer.
De werken gingen van start in november 2019, het einde is voorzien in het voorjaar van 2022.