Projecten

Het project Zeemanstuin is een nieuw woonproject op fietsafstand van het centrum van Gent. Samen met verschillende partners realiseert sogent er 329 woningen rond een centraal park. In dat park werden twee grafheuvels uit de Bronstijd gereconstrueerd.

Een lange aanloop

Het woonproject Zeemanstuin (aanvankelijk Hogeweg genaamd) kent een lange voorgeschiedenis die teruggaat tot het jaar 1971. Reeds toen waren er plannen voor een woonontwikkeling en sprak men over meer dan 900 woningen. Een complexe eigendomsstructuur en wijzigende inzichten over woondichtheid, stonden een snelle uitvoering in de weg. Pas in september 2008 zette het college van burgemeester en schepenen het licht op groen voor wat nog steeds een ambitieus project zou worden.

In opdracht van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) maakte het studiebureau Omgeving een stedenbouwkundige studie op voor het projectgebied. De visie ging uit van een totaal projectgebied van ongeveer veertien hectare en een 330-tal woningen verspreid over vijf woonclusters rondom een groen park.

De ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst tussen sogent en de sociale huisvestingsmaatschappijen Het Volk, WoninGent en de Gentse Haard in 2010 betekende de echte start van het project Zeemanstuin. In die overeenkomst maakten de partners afspraken over de verdeling van de gronden, het verkavelingsplan, de aanleg van de infrastructuur en de bouw van de woningen.

Een gemengd sociaal-privaat project

Het project wordt door de vier partners aangepakt als een gemengd sociaal-privaat project.

• 220 sociale woningen worden gerealiseerd door sociale huisvestingsmaatschappijen: 110 sociale koopwoningen door K.L.E. Volkshaard en 110 sociale huurwoningen door Woningent en De Gentse Haard.
• Sogent staat in voor de bouw van de 109 private budgetwoningen: 2 realisaties binnen het project van de Stedelijke Woonkavels en 107 via een PPS-formule.

De woningen zijn verspreid over vijf woonclusters. Elke cluster bevat een mix van zowel sociale als budgetwoningen, van huur- en koopwoningen en van appartementen en grondgebonden woningen. Op die manier wenst de Stad Gent tegemoet te komen aan betaalbare woningen op fietsafstand van het centrum.

Samen met een private partner

Voor de 107 andere woningen ging sogent op zoek naar een private partner en lanceerde daarvoor begin 2013 de selectie- en toewijzingsprocedure. Twee teams van architecten en ontwikkelaars stelden zich kandidaat. Op basis van de kwaliteit van het projectvoorstel, de projectaanpak en het financieel voorstel rangschikte sogent in het najaar van 2013 het team van Durabrik en Mevaco als meest geschikte kandidaat. Na verdere onderhandelingen ondertekenden sogent, Durabrik en Mevaco in maart 2014 de samenwerkingsovereenkomst voor de realisatie van 53 ééngezinswoningen met tuin, 54 appartementen en een semi-ondergrondse parkeergarage met 16 staanplaatsen. 

Subtiele diversiteit

Voor de realisatie van de woningen en appartementen werkt het team van Durabrik en Mevaco samen met META architectuurbureau, Architectuurbureau Bart Dehaene, architecten Els Claessens en Tania Vandenbussche, Energie & Milieustudiebureau Samson en Sileghem & Partners architecten en ingenieurs. Dankzij de verscheidenheid aan architecten getuigt het ontwerp van een rijke, maar harmonieuze diversiteit. Geen twee woningen zijn identiek, kleine accenten in de architectuur zorgen voor een identiteit voor elke woning. Deze subtiele diversiteit is een aandachtspunt in het volledige project.

Het team voorziet ook een grote variëteit aan types woningen, op maat van elk type gezin. Leefruimte en keuken zitten bijvoorbeeld niet steeds op dezelfde plaats en de woningen zijn aanpasbaar aan de levensloop van een gezin. Dankzij een flexibel ontwerp, kunnen de verschillende ruimtes vrij eenvoudig een andere functionele invulling krijgen. Van de 53 eengezinswoningen worden minstens 32 gerealiseerd als passiefwoning. De overige 21 lage energiewoningen kunnen op vraag van de kopers ook omgevormd worden tot passiefwoning. 

De meeste appartementen zijn doorzonappartementen, met ramen zowel aan de voor- als aan de achterzijde van het gebouw. Ook alle appartementen zijn gebouwd volgens het lage energie principe en levensloopbestendig, dat betekent dat ze mits kleine aanpassingen rolstoeltoegankelijk kunnen gemaakt worden.

Grafheuvels uit de Bronstijd

In het binnengebied van bijna tien hectare is twee derden van de oppervlakte voorbehouden voor groen en publieke ruimte. Er is een boomgaard aangelegd en ook de waardevolle bomen van het bestaande park Sapinière werden mee geïntegreerd in de nieuwe groenaanleg. De wegen in het verkavelingsplan werden benaderd vanuit het principe van een woonerf. Het geheel wordt ingericht in het teken van de zwakke weggebruiker. Ook de fietsas maakt daarbij integraal deel uit van de parkbeleving.

Uit enkele bescheiden opgravingen uitgevoerd in de jaren '80, was het archeologisch potentieel van deze site gekend. Daarom ging een team van tien archeologen uit 's Hertogenbosch in de zomer van 2011 op zoek naar meer vondsten. Tijdens dit diepgravend onderzoek werden maar liefst 62 putten gegraven, waarin 3429 sporen werden aangetroffen. De oudste sporen voeren onder andere terug naar enkele woningen uit de IJzertijd, een onverharde Romeinse weg en de vroege middeleeuwen. Uit een meer recent verleden werden sporen van loopgraven en drie bommenkraters uit de Tweede Wereldoorlog  gevonden.

De meest opmerkelijke vondst bestond ongetwijfeld uit de twee volledige grafcirkels die in het zuiden van het plangebied werden blootgelegd. Deze grafcirkels omgaven in de Bronstijd (2000 tot 800 v. Chr.) twee grafheuvels waarin centraal een persoon was begraven. Om het rijke verleden van deze plek ook een plaats te geven in het heden en de toekomst, werden in de nieuwe centrale parkzone twee grafheuvels geïntegreerd.