FNO-site

Van fabriekssite tot verweven stadsontwikkelingsproject

De voormalige FNO-site in de Gentse Bloemekenswijk staat al jaren leeg en is toe aan een nieuwe bestemming. Sogent onderzoekt de mogelijkheden om van de fabriekssite een verweven stadsontwikkelingsproject met een hoge erfgoed- en natuurwaarde te maken.

Scholen en kinderopvang Ontmoeten Economie Wonen
Adres

Nieuwevaart 210

9000 Gent

Partner

Stad Gent

Status

In voorbereiding

De voormalige FNO-site in de Gentse Bloemekenswijk ondergaat de komende jaren een grondige metamorfose. De naam FNO verwijst naar ‘Filature Nouvelle Orléans’, de voormalige katoenspinnerij die op het terrein was gevestigd. Dit project maakt deel uit van het programma Het Getouw.

Situering

De FNO-site is gelegen in het noorden van de stad en is ongeveer 2,4 hectare groot. Het gebied ligt geprangd tussen de Bloemekenswijk enerzijds en het KMO- en industriegebied ten zuiden van de Wondelgemse Meersen anderzijds. Ten noordoosten wordt de site begrensd door het Bloemekenspark en de Lieve, ten zuidwesten door de gebouwen en de evacuatieweg van de brandweer.

(2022)

Sogent onderzoekt de herbestemming

In het voorjaar van 2021 startten sogent samen met de stadsdiensten een scenario-onderzoek ter voorbereiding van de herbestemming van de FNO-site. 

Op de site wordt gezocht naar een optimale balans tussen wonen gecombineerd met  buurt ondersteunende-, economische- en/of onderwijsfuncties. De validatie van het erfgoed, het realiseren van een kwalitatief en toegankelijk openbaar domein en de verankering van de site met de buurt en haar bewoners zijn hierbij cruciale puzzelstukken.

Om dit onderzoek te voeren, stelde sogent een aantal experts/bureaus aan met uiteenlopende competenties namelijk: TV Humbble-Propolis-Dhooge&Meganck Architectuur-Sabine Okkerse. Zij voerden samen met sogent en de stadsdiensten een uitgebreid scenario-onderzoek. Dit moet ons in staat stellen onderbouwde keuzes te maken over de invulling van de site. De FNO-site moet immers een voorbeeld van verweving worden voor Gent en daarbuiten.

Hoe betrekken we de buurt?

Er is een wijkprojectgroep opgestart, bestaande uit de bewoners van de Bloemekenswijk, die dient als klankbordgroep om het onderzoek bij te staan. De wijkprojectgroep gaf het bureau reeds diverse randvoorwaarden mee die vanuit het buurtperspectief belangrijk zijn zoals geen extra verkeer, zoveel mogelijk groen behouden, voldoende sociale controle en extra ruimte voor ontmoeting op de site.

Eindresultaat van het haalbaarheidsonderzoek

De programmastudie toont aan dat de FNO-site de mogelijkheid heeft om verschillende stedelijke functies te combineren op de site en zo op een gebalanceerde manier plaats kan bieden aan een combinatie van wonen, werken, studeren, ontspannen en verpozen voor de aangrenzende wijk en voor de stad.

De beschermde erfgoedgebouwen dienen in eerste instantie gerestaureerd en herbestemd te worden met functies die passen bij de ruimtelijke kwaliteiten van de ruimtes die er zijn. Er wordt dus niet gedacht aan het inpassen van woningen, maar eerder gekeken naar functies die de grootte van de ruimtes beter kunnen benutten, zoals ruimte voor onderwijs, maak-economie, kantoren en eventueel ruimte voor jeugd, sport en cultuur.

Daarnaast is er ook aandacht voor erfgoed, belangrijk om die in waarde te laten, dit in combinatie met bijvoorbeeld een nieuwe (buurt)functie.

Tot slotte heeft de studie aandacht voor de verbindingen met de Bloemekenswijk. De site moet goed bereikbaar zijn, enerzijds een duidelijke toegangsweg voor wagens en anderzijds een zachte verbinding voor fietsers en voetgangers. Dit in combinatie met een slim aangelegd openbare plek waar iedereen zich thuis voelt.

Wil je meer weten over het onderzoek? Bekijk dan deze samenvatting.

Historiek

december 2022

PFAS verontreiniging op de FNO-site

Bij het bodemonderzoek werd eind 2022 een PFAS-verontreiniging vastgesteld op de site. Omwonenden werden door de Stad Gent persoonlijk geïnformeerd en kregen het advies om enkele tijdelijke voorzorgsmaatregelen of ‘no regret’-maatregelen te nemen. Het speelpleintje in de Roggestraat en de parkzone zijn veilig en kunnen gewoon gebruikt worden. De resultaten vragen nog bijkomend onderzoek om de verontreiniging verder in kaart te brengen. Hier kan je meer informatie vinden.

De FNO-site zal pas ontwikkeld kunnen worden tot een nieuw stadsdeel ná het uitvoeren van de saneringswerken. De sanering is voorlopig gepland in 2025. Waar mogelijk zullen we de sanering en de toekomstige ontwikkeling wel op elkaar afstemmen. De inrichting van het openbaar domein (bijvoorbeeld waterinfiltratiezones en hemelwatervoorzieningen) moeten immers dusdanig ontworpen zijn de verontreiniging zich niet verder kan verspreiden.

14 november 2022

Participatie: klankbordgroep wordt opgestart

Het bureau koppelde tussentijds de resultaten terug naar de ruimere wijk op 14 november 2021 tijdens een inloopmoment op de site. 

mei 2021

Start scenario-onderzoek

In het voorjaar van 2021 startten sogent samen met de stadsdiensten een scenario-onderzoek ter voorbereiding van de herbestemming van de FNO-site.

2002-2007

In handen van de Stad Gent

Bloemekenspark

In 2002 kocht de stad Gent een eerste deel van de terreinen tussen de Nieuwevaart en de Roggestraat aan. Dit eerste deel omvat de gronden van de nieuwe brandweerkazerne, een deel van het Bloemekensparkt en het Manchestergebouw. In 2006 werd het tweede deel van de site eigendom van de Stad: de toegangsgebouwen, de oude burelen met de spinnerij en de katoenloodsen.

In 2002 nam de Stad de beslissing om de hoofdbrandweerkazerne van de Academiestraat in het centrum naar de FNO-site te verhuizen. De nieuwbouw naast het Manchestergebouw aan de kant van de Roggestraat werd opgeleverd in 2006. De verwilderde boomgaard en de volkstuintjes in het zuiden van de site werden omgevormd tot een buurtpark.

1990

FNO-site verkocht aan Brusselse projectontwikkelaar

In 1990 werd de volledige site verkocht aan de Brusselse projectontwikkelaar Immoperel. Verschillende delen van de fabriek kwamen leeg te staan. Verval trad in en de stookplaats, de machinekamer en de paardenstal. Een van de katoenloodsen werd zonder vergunning gesloopt. De sloop van het Manchestergebouw werd net op tijd een halt toegeroepen.

Op 3 januari 1995 werden het Manchestergebouw, de kantoorgebouwen uit 1896 en 1907, de schoorsteen en de oude katoenloodsen beschermd als monument.

1960

Crisis in de textielsector

Vanaf de jaren 1960 ging het echter minder goed met de Belgische katoenindustrie. FNO schakelde eerst nog over op de verwerking van synthetische vezels, maar werd in 1972 overgenomen door de UCO-groep. Door de aanhoudende crisis in de textielsector werden de activiteiten steeds verder afgebouwd. In de jaren 1980 verdween de naam FNO geleidelijk en werd de site effectief een deel van UCO-Maïsstraat.

4 maart 1957

Fusie is een feit

Op 4 maart 1957 fusioneerde het bedrijf met de Anc. Ets. De Waele & Röthlisberger tot de nieuwe vennootschap ‘Filature Nouvelle Orléans’. De continue modernisering zorgde ervoor dat de firma bleef groeien en in 1969 een kleine 700 werknemers telde. Op haar hoogtepunt bestond het bedrijf uit een eerste spinnerij met sheddaken, burelen in Vlaamse Renaissancestijl en een katoenloods (1896), een tweede spinnerij in Manchesterstijl met stookplaats, schoorsteen, een machinekamer, een tweede katoenmagazijn en zelfs een paardenstal (1899), verschillende uitbreidingen en bijkomende burelen (tot 1968).

12 juni 1896

Oprichting Société Anonyme Cotonnière Nouvelle Orléans

Binnen het projectgebied werd op 12 juni 1896 de ‘Société Anonyme Cotonnière Nouvelle Orléans’ opgericht. De activiteiten van dit nieuwe bedrijf waren het spinnen, twijnen en weven van katoen. In de beginjaren groeide deze onderneming zeer snel.

1872

Oprichting katoenfabriek

De verkaveling en urbanisatie van dit gebied dateert van 1872, op initiatief van Gentse textielfabrikanten zoals de Hemptinne en de gebroeders De Smet, die hier een katoenfabriek oprichtten. Het gebied bleek een uitermate gunstige ligging voor industrievestigingen. Samen met de bijhorende proletarische woonwijken, ontstond een belangrijk industrieel stadsbeeld.