Projecten

De voormalige garage Mahy, ook wel het Wintercircus genoemd, is gelegen in het centrum van Gent. Ondanks deze centrale ligging, was het gebouw lange tijd onderbenut en verwaarloosd. Tot sogent het in 2005 in opdracht van de Stad Gent kocht met het oog op renovatie en integratie in een volledig vernieuwd stadsdeel De Krook. De renovatiewerken zijn ondertussen zo goed als afgerond en er is een exploitant aangeduid, TENT. Het Wintercircus opent de deuren in maart 2024, de ondergrondse rockzaal gaat al in het najaar van 2023 open.

TENT wil van het Wintercircus een echte technologietempel maken met een focus op innovatie en gezondheidstoepassingen, maar ook op kunst en creativiteit. Het gerenoveerde Wintercircus zal rond een centraal en overdekt binnenplein onderdak bieden aan werkplekken en cocreatieruimtes voor start-ups en scale-ups, vergaderzalen, een auditorium, een concertzaal voor 500 personen, een brasserie, restaurant en een publiek toegankelijk overdekt binnenplein van 1.000 vierkante meter voor evenementen. Tot slot is er ook een terrasbar op het dak met uitzicht op de stad.

Van circus tot garage

In de 19de eeuw verschenen in vele steden specifieke gebouwen voor ontspanning, waaronder stenen circussen. Ook Gent ging mee in deze internationale tendens. In 1894 werd het zogenaamde ‘Nieuw Cirkus’ opgetrokken, naar ontwerp van architect Emile De Weerdt. Het gebouw, aanvankelijk opgevat als paardenrenbaan met bijhorende feestzaal, werd uiteindelijk ingehuldigd als stenen circus, waar talrijke gezelschappen voorstellingen gaven, ook tijdens de winter.

In 1920 werd het gebouw geteisterd door een felle brand. Slechts enkele onderdelen, zoals wat buitenmuren, de stallingen en de manege bleven overeind. Deze delen werden dan ook gerecupereerd bij de bouw van het nieuwe circus in 1923, naar ontwerp van architect Jules-Pascal Ledoux.

Kort na de Tweede Wereldoorlog werd het Wintercircus omgebouwd tot de garage van Ghislain Mahy. Bij deze transformatie ging het volledige circusinterieur verloren. In de plaats kwam een volledig nieuwe betonconstructie met een uitgebreid systeem van hellingen, dat toeliet met de wagen tot helemaal boven te rijden. In 1978 sloot de garage haar deuren en bleef het gebouw nog twee decennia lang dienst doen als depot voor oldtimers. Daarna stond het gebouw zo goed als leeg.

Ontwerpwedstrijd

In opdracht van de Stad kocht sogent het historisch waardevolle gebouw in 2005 aan met de bedoeling om het met respect voor de rijke erfgoedwaarde te renoveren en te herbestemmen. Het Wintercircus zelf is immers niet beschermd als monument, maar maakt deel uit van het beschermd stadsgezicht ‘Circuswijk’.

In 2008 voerde sogent heel wat instandhoudingswerken uit, zodat het gebouw niet verder zou aftakelen. Drie jaar later kon een studieopdracht gelanceerd worden voor de renovatie. Het Rotterdamse architecten- en plannersbureau Atelier Kempe Thill, in samenwerking met het Gentse aNNo architecten, was laureaat en werd als ontwerper aangeduid. Het voorstel van de architecten behoudt de sfeer, het karakter en de ruige charme van het gebouw.

Programma

Het programma voor de nieuwe invulling is divers.

Warmte uit de grond

De Stad Gent investeert 1 miljoen euro in ambitieuze, energiezuinige stadsontwikkelingsprojecten van sogent. Tegen 2050 wil Gent namelijk een klimaat neutrale stad zijn zonder negatieve impact op onze leefomgeving. Woningen en gebouwen moeten energiezuiniger worden om deze ambitie waar te maken. In het kader van deze ambitie is onder de middenpiste van het Wintercircus een CO2-neutraal verwarmingssysteem geïnstalleerd. De meest duurzame optie in dit geval bleek een BEO-veld, een nieuwe techniek waarbij temperatuur van de aarde gebruikt wordt voor de verwarming en koeling van een gebouw.

BEO staat voor Boorgaten Energie Opslag. Dankzij het veld wordt de warmte tijdens de winter uit de bodem gehaald. Een win voor de energiefactuur en ook voor het klimaat.

Renovatiewerken

Op 6 juni 2017 startten de renovatiewerken. Sogent selecteerde de tijdelijke vereniging van BARO en SUMproject als architect. Zij volgen samen met studiebureau VK Engineering de uitvoering van de werken op. De aannemer die de werken voor deze eerste fase van de renovatie uitvoerde, was THV Furnibo-Persyn.

In een eerste fase werd de basis gelegd voor een duurzaam en stevig bouwwerk dat de tand des tijds terug met gemak kan trotseren. Het gaat om het grondverzet, het realiseren van het BEO-veld (Boorgaten Energie opslag), het rioleringsstelsel onder de funderingsplaat, de bouwkuip, de structurele werken (stabiliteitswerken) en de invulmetselwerken van de niveaus -2 en -1 onder de middenpiste. Deze eerste fase is vlot verlopen en werd afgesloten in april 2019.

In oktober 2019 begon de tweede fase van de renovatie. De olifantenhelling, de helling waarlangs de dieren vanuit de Plattenberg tot op de scène van het circus werden gebracht, is nu opnieuw een belangrijke toegang tot de middenpiste. In de vroegere paardenstallen onder het gelijkvloers zijn er nu karaktervolle vergader- en ontmoetingsruimtes. De voormalige scène van het circus op de eerste verdieping kreeg een nieuwe invulling als auditorium en de smeerputten uit het garagetijdperk vormen een ontmoetingsruimte. Ook de rockzaal werd afgewerkt en de gevels werden gerenoveerd. De renovatiewerken zijn in mei afgerond. Dan staat nog de eigenlijke afwerking en definitieve inrichting op de planning. Die zal nu gebeuren door de aangeduide exploitant. Ook de pop- en rockzaal zal in 2023 klaargemaakt worden voor concerten. TENT gaat daarvoor in zee met VIERNULVIER en Democrazy. Het programma zal bestaan uit concerten en nightlife events. Democrazy zal er een groot deel van zijn programma realiseren.

Voor de renovatie kon het project rekenen op 1.352.000 euro aan subsidies van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. De middelen werden gebruikt voor de realisatie van vergader- en ontmoetingsruimtes, het auditorium, de nieuwe toegang aan het Mir

Voor de renovatie kon het project rekenen op 1.352.000 euro aan subsidies van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. De middelen werden gebruikt voor de realisatie van vergader- en ontmoetingsruimtes, het auditorium, de nieuwe toegang aan het Miriam Makebaplein en de renovatie van de vroegere olifantenhelling.

Wie baat het Wintercircus uit?